Τα συγκεκριμένα κατάγματα στην πλειοψηφία των περιπτώσεων προκύπτουν έπειτα από πτώση πάνω σε τεντωμένο χέρι, και μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τις καθημερινές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Παράλληλα, μπορούν να διακριθούν σε σταθερά, όπου εντοπίζεται απλή μετατόπιση των οστών, ή ασταθή, τα οποία μετά την επανατοποθέτησή τους στην αρχική θέση παρουσιάζουν τάση παρεκτόπισης. Τα κατάγματα περιφερικού άκρου κερκίδας μπορούν να διακριθούν πρόσθετα σε κατάγματα Colles ή Smith, τα οποία διαφέρουν ως προς την κατεύθυνση της γραμμής του κατάγματος.
Το κάταγμα του Colles είναι ο πιο κοινός τύπος κατάγματος του περιφερικού άκρου κερκίδας και είναι συνήθως το αποτέλεσμα πτώσης σε τεντωμένο χέρι με τον καρπό σε έκταση. Σε αυτή την περίπτωση, το περιφερικό τμήμα της κερκίδας παρεκτοπίζεται ραχιαία, με αποτέλεσμα ο καρπός να εμφανίζεται λυγισμένος προς τα πάνω, με το χέρι να γέρνει προς τα πίσω.
Το κάταγμα Smith προκύπτει έπειτα από πτώση σε λυγισμένο καρπό ή εξαιτίας άμεσου χτυπήματος στο πίσω μέρος του καρπού. Ως αποτέλεσμα, περιφερικό τμήμα της κερκίδας παρεκτοπίζεται παλαμιαία, γεγονός που κάνει τον καρπό να φαίνεται λυγισμένος προς τα κάτω, με το χέρι να γέρνει προς τα εμπρός. Τέλος, οι τραυματισμοί αυτοί μπορούν να ταξινομηθούν περαιτέρω σε κατάγματα της στυλοειδούς απόφυσης της κερκίδας ή σε κατάγματα Barton με παλαμιαία ή ραχιαία παρεκτόπιση.
Αθλήματα όπως το skateboard, το σκι, το snowboard και τα αθλήματα επαφής όπως το ποδόσφαιρο ή το ράγκμπι συνδέονται ιδιαίτερα με την εκδήλωση αυτών των καταγμάτων. Τα κατάγματα αυτά προκύπτουν επίσης συχνά ως απότοκα της οστεοπόρωσης. Η οστεοπόρωση είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική πυκνότητα, καθιστώντας τα οστά πιο επιρρεπή σε κατάγματα.
Τα άτομα με οστεοπόρωση έχουν εξασθενημένα οστά, συνεπώς ακόμη και μικρές πτώσεις ή κάποιο ήπιο τραύμα μπορεί να οδηγήσουν σε κατάγματα του περιφερικού άκρου κερκίδας. Μάλιστα, οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς στα συγκεκριμένα κατάγματα σε σύγκριση με τους άνδρες. Αυτό οφείλεται κυρίως στον υψηλότερο επιπολασμό της οστεοπόρωσης στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο κατάγματος.
Τα συγκεκριμένα κατάγματα είναι τέλος πιο συχνά σε ενήλικες προχωρημένης ηλικίας λόγω αλλαγών στην αντοχή των οστών που σχετίζονται με την ηλικία και αυξημένου κινδύνου πτώσεων.
Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο του κατάγματος, τη μετατόπιση και τους συνοδούς τραυματισμούς. Συχνά, ταυτόχρονα με το κάταγμα του περιφερικού άκρου κερκίδας εκδηλώνεται και κάταγμα στην ωλένη, δηλαδή το άλλο οστό του αντιβραχίου ή τραυματισμός στους κερκιδοκαρπικούς και µεσοκαρπικούς συνδέσμους, ή στους συνδέσμους της περιφερικής κερκιδωλενικής άρθρωσης, με αποτέλεσμα την εκδήλωση αστάθειας στον καρπό.
Η διαχείριση των καταγμάτων του περιφερικού άκρου κερκίδας εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένων των χαρακτηριστικών του κατάγματος, της ηλικίας του ασθενούς, των λειτουργικών απαιτήσεων και των συνοδών τραυματισμών. Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει ακινητοποίηση του καρπού με γύψο για για 4-6 εβδομάδες και ενδείκνυται για σταθερά κατάγματα. Συχνά απαιτείται η κλειστή ανάταξη των παρεκτοπισμένων οστικών τμημάτων με τοπική αναισθησία πριν την τοποθέτηση του γύψου. Η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται για μετατοπισμένα ή ασταθή κατάγματα.
Σε περίπτωση εκτεταμένης παρεκτόπισης όπου δεν είναι εφικτή η κλειστή ανάταξη, πολύπλοκης μορφής του κατάγματος ή νεαρής ηλικίας του ασθενούς ενδείκνυται συνήθως χειρουργική επέμβαση. Εάν επίσης εκδηλώνονται διαταραχές στην αισθητικότητα ή την κινητικότητα των δακτύλων, η χειρουργική επέμβαση κρίνεται απαραίτητη.
Μπορούν να εφαρμοστούν διάφορες χειρουργικές τεχνικές, η κατάλληλη εκ των οποίων επιλέγεται με βάση τη μορφή του κατάγματος. Η πιο διαδεδομένη τεχνική είναι η ανοικτή ανάταξη και η εσωτερική οστεοσύνθεση, η οποία αφορά τη σταθεροποίηση του κατάγματος μέσω ειδική ανατομικής πλάκας και βιδών τιτανίου, η τοποθέτηση της οποίας επιτυγχάνεται μέσω μίας μικρής τομής στον καρπό. Μετά την επέμβαση, το άκρο μπορεί να κινητοποιηθεί άμεσα, ενώ συχνά δεν απαιτείται η χρήση νάρθηκα.
Είτε εφαρμοστεί συντηρητική είτε χειρουργική αντιμετώπιση, η φυσιοθεραπευτική αποκατάσταση διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην επιτυχή ανάρρωση των ασθενών με κατάγματα του περιφερικού άκρου κερκίδας. Οι στόχοι της φυσιοθεραπευτικής αποκατάστασης περιλαμβάνουν τη διαχείριση του πόνου, την αποκατάσταση του εύρους κίνησης, την ενδυνάμωση του καρπού και του χεριού και την επαναφορά της λειτουργικότητας.
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Άνω Άκρου Δρ. Παναγιώτης Πάντος αξιολογεί, διαχειρίζεται και αποκαθιστά αποτελεσματικά κάθε περίπτωση του συγκεκριμένου τραυματισμού.