Τραυματικό Εξάρθρημα Ώμου

 

Η άρθρωση του ώμου χαρακτηρίζεται από  το μεγάλο εύρος κίνησης που μπορεί να εκτελέσει. Το γεγονός αυτό, έχει ως συνέπεια να είναι ο ώμος, αρκετά επιρρεπής σε τραυματισμούς και ιδιαίτερα ευάλωτος σε πρόσθιο εξάρθρημα.

Η άρθρωση του ώμου είναι η πιο ευκίνητη άρθρωση του ανθρώπινου σώματος. Το συγκριτικό πλεονέκτημα του μεγάλου εύρους κίνησης της άρθρωσης, έχει ως συνέπεια την ευπάθεια της άρθρωσης σε εξάρθρημα. Ως εξάρθρημα του ώμου, χαρακτηρίζεται η έξοδος της κεφαλής του βραχιονίου από την αρθρική επιφάνεια της ωμογλήνης. Ο τραυματισμός αυτός συνοδεύεται από έντονο πόνο και αδυναμία κίνησης του Άνω Άκρου.

Το τραυματικό εξάρθρημα του ώμου μπορεί να είναι είτε πρόσθιο, με κατεύθυνση προς τα εμπρός και κάτω (96-98%), είτε σπανιότερα οπίσθιο, με κατεύθυνση πίσω και πάνω (2-4%).

Ο μηχανισμός πρόκλησης του πρόσθιου εξαρθρήματος του ώμου, οφείλεται στο κατά 95% των περιπτώσεων  σε πτώση με το άνω άκρο σε έκταση, απαγωγή και έξω στροφή. Το οπίσθιο εξάρθρημα είναι συνήθως απόρροια μεγάλης βίας, όπως σε περίπτωση τροχαίων ατυχημάτων, πτώσεων από ποδήλατο ή επιληπτικών κρίσεων.

Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, σε ανθρώπους με χαλαρές αρθρώσεις, το εξάρθρημα του ώμου μπορεί να συμβεί και με μικρότερη βία, δηλαδή χωρίς κάποιο τραυματισμό αλλά ακόμα και με απλές κινήσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις ένας τρόπος εξάρθρωσης είναι κατά τη διάρκεια  του ύπνου από κάποια απότομη κίνηση, χωρίς ο ασθενής να έχει αντιληφθεί τον ακριβή μηχανισμό.

Η διάγνωση του τραυματικού εξαρθρήματος του ώμου επιτυγχάνεται με την κλινική εξέταση και τον ακτινολογικό έλεγχο:

Κλινική εικόνα

Η κλινική εικόνα του εξαρθρήματος του ώμου χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο, αδυναμία κίνησης του πάσχοντος Άνω Άκρου, το οποίο βρίσκεται σε θέση μικρής απαγωγής και συγκρατείται από το φυσιολογικό άνω άκρο. Παρατηρείται η απώλεια της φυσιολογικής «στρογγυλότητας» του ώμου, ενώ το ακρώμιο, δηλαδή το οστό στην άνω επιφάνεια του ώμου προβάλλει χαρακτηριστικά.

Ακτινογραφία Εξαρθρήματος Ώμου

Ο ακτινολογικός έλεγχος που απαιτείται είναι απλή ακτινογραφία ώμου σε δύο επίπεδα.

Η μαγνητική τομογραφία διενεργείται συνήθως σε μεταγενέστερο χρόνο με σκοπό την εκτίμηση του βαθμού κάκωσης του επιχείλιου χόνδρου, των οστών, των συνδέσμων και των τενόντων της περιοχής.

Στην οξεία φάση, αυτό που έχει άμεση προτεραιότητα, είναι η επιτυχής ανάταξη του εξαρθρήματος, έτσι ώστε ο πάσχων να ανακουφιστεί άμεσα από τον πόνο και ταυτόχρονα να αποφευχθούν περαιτέρω βλάβες της άρθρωσης. Η συχνότερα χρησιμοποιούμενη μέθοδος ανάταξης, είναι η επονομαζόμενη μέθοδος του Ιπποκράτη, κατά την οποία ο γιατρός κάνει κόντρα με το πόδι του στο θώρακα του ασθενούς και τραβάει το χέρι.

Η θεραπεία του πρώτου τραυματικού εξαρθρήματος του ώμου καθορίζεται από την ηλικία του ασθενούς, το επίπεδο δραστηριότητάς του και τις συνοδές κακώσεις.

Το ποσοστό υποτροπής ενός τραυματικού εξαρθρήματος σε νέους μέχρι 25 ετών ανέρχεται σχεδόν στο 90-95%. Η ομάδα αυτή των ασθενών χρήζει συνηθέστερα χειρουργικής αποκατάστασης των κακώσεων που έχουν προκληθεί από το εξάρθρημα, με σκοπό την αποφυγή της υποτροπής. Μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς με μέτριο ή χαμηλό επίπεδο δραστηριότητας, αντιμετωπίζονται αρχικώς συντηρητικά με ταυτόχρονη ενδυνάμωση των μυών του ώμου.

Μη χειρουργική θεραπεία

Μετά την επιτυχή ανάταξη ακολουθεί η ακινητοποίηση του Άνω Άκρου με μια απλή ανάρτηση. Η διάρκεια της ακινητοποίησης ανέρχεται στις 2 εβδομάδες, ενώ στο ίδιο διάστημα ξεκινά πρόγραμμα φυσικοθεραπείας και ενδυνάμωσης του ώμου. Ταυτόχρονα συνίσταται σε δεύτερο χρόνο η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας ώστε να εκτιμηθεί με ακρίβεια η βαρύτητα της βλάβης και να εντοπιστούν εγκαίρως ενδεχόμενες συνυπάρχουσες κακώσεις.

Χειρουργική θεραπεία

Η χειρουργική θεραπεία του τραυματικού εξαρθρήματος επιτυγχάνεται με αρθροσκόπηση του ώμου, μέσω 2 μικρών τομών (<1εκ), με σκοπό την καθήλωση του επιχείλιου χόνδρου, του ιστού δηλαδή στην πρόσθια επιφάνεια του ώμου, που έχει τραυματιστεί. Η επέμβαση διαρκεί περίπου 1 ώρα και ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για 1 μέρα.

Η άμεση, χωρίς επιπλοκές, ανάταξη του τραυματικού εξαρθρήματος του ώμου αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα στην οξεία φάση. Η επιλογή της βέλτιστης οριστικής αντιμετώπισης, είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, διότι καθορίζει τη  μεταγενέστερη κατάσταση της άρθρωσης και το μελλοντικό επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς. Γι’ αυτό το λόγο, πρέπει να οργανώνεται από τον εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό ώμου.