Αρθρίτιδα Βασικής Άρθρωσης Αντίχειρα

Η αρθρίτιδα βασικής άρθρωσης αντίχειρα αποτελεί την πιο κοινή μορφή αρθρίτιδας στην περιοχή του αντίχειρα. Η πάθηση αυτή εντοπίζεται στη βάση του αντίχειρα στην καρπομετακαρπική άρθρωση, δηλαδή στο σημείο όπου το μετακάρπιο οστό του αντίχειρα συναντά το τραπεζοειδές οστό στον καρπό.

Η καρπομετακαρπική άρθρωση παρουσιάζει σημαντικό ποσοστό κινητικότητας, καθώς επιτρέπει τις περιστροφικές κινήσεις του αντίχειρα και είναι απαραίτητη για τη συνεργατική δραστηριότητα του αντίχειρα σε σχέση με τα υπόλοιπα δάχτυλα του χεριού. Αυτή η συχνά χρησιμοποιούμενη άρθρωση μπορεί να γίνει ασταθής και να φθαρεί με την πάροδο του χρόνου. Οι σύνδεσμοι μπορεί να χαλαρώσουν και ο χόνδρος της άρθρωσης να παρουσιάσει φθορές.

Η ανατομική περιοχή αυτή παρουσιάζει πολύ μεγάλο επίπεδο κινητικότητας και χρηστικότητας, οπότε είναι επιρρεπής σε εκδήλωση φθοράς με την πάροδο του χρόνου. Η υφή των αρθρικών επιφανειών παύει να είναι λεία, ενώ ο χόνδρος μεταξύ των αρθρώσεων παρουσιάζει σημαντικό ποσοστό φθοράς, οδηγώντας σε τριβή των οστών μεταξύ τους και καταστροφή των επιφανειών των αρθρώσεων.

Κατά συνέπεια, προκαλείται πόνος και δυσκολία στη διενέργεια κινήσεων. Επειδή ο αντίχειρας χρησιμοποιείται ευρέως στην πλειοψηφία των κινήσεων, οι ασθενείς που πάσχουν από αρθρίτιδα βασικής άρθρωσης αντίχειρα αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες στην καθημερινότητά τους και στη διενέργεια ποικίλων δραστηριοτήτων.

Η αρθρίτιδα βασικής άρθρωσης αντίχειρα μπορεί να προκληθεί εξαιτίας πλήθους παραγόντων. Συνήθως εμφανίζεται συχνότερα στο γυναικείο φύλο μετά την ηλικία των 45 ετών. Άλλοι παράγοντες της πάθησης είναι μεταβολικοί, δηλαδή σχετίζονται με παθήσεις όπως η εμμηνόπαυση και η παχυσαρκία. Οι παράγοντες εκδήλωσης της πάθησης μπορεί να είναι και κληρονομικοί, να οφείλονται δηλαδή σε κληρονομικές παθήσεις που σχετίζονται με τη χαλάρωση των συνδέσμων της άρθρωσης αλλά και την κακή ανατομική δομή της άρθρωσης.

Κάποιος τραυματισμός στην άρθρωση του αντίχειρα, όπως κάταγμα ή διάστρεμμα, μπορεί να διευκολύνει την εκδήλωση της πάθησης. Άτομα που ασκούν συστηματικά πίεση στην περιοχή εξαιτίας της χειρωνακτικής φύσης της εργασίας τους ή της υποβολής σε δραστηριότητες που μπορεί να επιβαρύνουν τη συγκεκριμένη άρθρωση είναι πιο επιρρεπή στη συγκεκριμένη πάθηση.

Άλλοι παράγοντες που συντελούν στην εκδήλωση αυτής της μορφής αρθρίτιδας είναι η ύπαρξη φλεγμονοδών ασθενειών που προκαλούν αλλαγές στη φυσιολογική δομή και λειτουργία του χόνδρου, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα.

Το βασικότερο σύμπτωμα που παρουσιάζει η αρθρίτιδα βασικής άρθρωσης αντίχειρα είναι ο πόνος στη βάση του αντίχειρα. Στα πρώτα στάδια της πάθησης εκδηλώνεται πόνος ήπιας έντασης με παράλληλη εκδήλωση αίσθησης βάρους κι ευαισθησίας στην πάσχουσα περιοχή. Τα συμπτώματα γίνονται αισθητά κατά τη διενέργεια πλάγιων κινήσεων, ή κατά το σφίξιμο αντικειμένων, ενώ οι ασθενείς παρουσιάζουν αδυναμία να συγκρατήσουν αντικείμενα.

Οι μεταβολές του καιρού συνήθως προκαλούν επιδείνωση των συμπτωμάτων, ενώ μπορεί να εκδηλωθεί πόνος κατά τη διάρκεια της νύχτας. Με την επιδείνωση της πάθησης ο πόνος οξύνεται και μπορεί να αντανακλάται προς την περιοχή του καρπού ή της παλάμης, ασκώντας περιορισμούς στο εύρος των κινήσεων της άρθρωσης.

Παράλληλα, παρατηρείται η ύπαρξη οιδήματος και παραμορφώσεων στη βάση του αντίχειρα. Οι παραμορφώσεις επιδεινώνονται σε σημαντικό βαθμό από αισθητικής και λειτουργικής άποψης με την εξέλιξη της νόσου, οδηγώντας στην εμφάνιση προοδευτικού υπερξαρθρήματος στην περιοχή της άρθρωσης.

Οι θεραπευτικές επιλογές για την αρθρίτιδα βασικής άρθρωσης αντίχειρα εξαρτώνται από το στάδιο εξέλιξης της νόσου. Σε αρχικά στάδια συνιστάται συντηρητική θεραπεία με την αποφυγή δραστηριοτήτων που επιδεινώνουν τα συμπτώματα όσο είναι εφικτό, χορήγηση παυσίπονων κι αντιφλεγμονοδών φαρμάκων, ακινητοποίηση της περιοχής του αντίχειρα με τη χρήση ειδικού νάρθηκα και έναρξη προγράμματος φυσιοθεραπείας.

Οι ενδαρθρικές εγχύσεις κορτιζόνης ή υαλουρονικού οξέως σε πολλές περιπτώσεις προσφέρουν σημαντική ανακούφιση των συμπτωμάτων, χωρίς να προσφέρουν ωστόσο μόνιμα αποτελέσματα.

Αν η εξέλιξη της νόσου έχει επιδεινωθεί αισθητά και ο χόνδρος της άρθρωσης έχει υποστεί καταστροφή, τότε ενδείκνυται χειρουργική αντιμετώπιση. Υπάρχει ποικιλία χειρουργικών επιλογών για την αντιμετώπιση της πάθησης, όπως η απλή αφαίρεση του μείζονος πολυγώνου, η οποία μπορεί να διενεργηθεί παράλληλα με τη σταθεροποίηση του α΄μετακαρπίου με μέρος από τον τένοντα της περιοχής όπως ο κερκιδικός καμπτήρας του καρπού (τεχνική LRTI – Ligament Reconstruction Tendon Interposition).

Άλλες επεμβάσεις που μπορούν να διενεργηθούν είναι η ολική αρθροπλαστική, η παρεμβολή συνθετικού υλικού, η αρθρόδεση και η απονεύρωση στην περιοχή της άρθρωσης του αντίχειρα.

Ο Δρ. Παναγιώτης Πάντος είναι Ορθοπεδικός Χειρουργός – Χειρουργός Άνω Άκρου και διαθέτει μακροχρόνια κλινική και ερευνητική εμπειρία στις παθήσεις του άνω άκρου και στις αθλητικές κακώσεις. Είναι Διευθυντής της Ορθοπεδικής Κλινικής στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και υπεύθυνος των τμημάτων Άνω Άκρου και Αθλητικών Κακώσεων στην Ορθοπαιδική Κλινική OSTEON. Είναι απόφοιτος και Διδάκτωρ της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.