Η ανάστροφη αρθροπλαστική ώμου αποτελεί μια σημαντική χειρουργική επέμβαση που βοηθά τον ώμο να λειτουργεί ξανά σωστά και σταθερά, όταν υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην άρθρωση του ώμου. Παρόλο που η επέμβαση δίνει οριστική λύση στο πρόβλημα, η αποκατάσταση δεν σταματά εκεί. Για να επιτευχθεί η πλήρης επαναφορά της λειτουργικότητας και η σωστή χρήση του άνω άκρου, χρειάζεται ο ασθενής να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα φυσικοθεραπείας. Μέσα από ένα οργανωμένο πρόγραμμα, με την καθοδήγηση του ορθοπαιδικού χειρουργού και τη συμβολή του φυσικοθεραπευτή, ο ασθενής μαθαίνει σταδιακά να κινεί και να ενδυναμώνει την άρθρωση, ολοκληρώνοντας έτσι την πορεία της αποκατάστασης.
Τι είναι η ανάστροφη ολική αρθροπλαστική ώμου;
Η ανάστροφη ολική αρθροπλαστική ώμου είναι μια εξειδικευμένη χειρουργική τεχνική που εφαρμόζεται όταν υπάρχει σοβαρή αρθρίτιδα και εκτεταμένη, μη αναστρέψιψη ρήξη των τενόντων του στροφικού πετάλου. Σε αυτήν την επέμβαση, οι αρθρικές επιφάνειες τοποθετούνται «αντίστροφα» σε σχέση με την κλασική αρθροπλαστική μια μεταλλική σφαίρα τοποθετείται στην ωμογλήνη, ενώ το κοίλο τμήμα της πρόθεσης τοποθετείται στο άνω μέρος του βραχιονίου οστού. Ο λόγος που γίνεται αυτή η αντιστροφή είναι για να μετατοπιστεί το κέντρο περιστροφής του ώμου και να μπορεί ο δελτοειδής μυς να αναλάβει την κύρια κίνηση του άνω άκρου, ακόμη και όταν οι τένοντες είναι κατεστραμμένοι. Η επέμβαση αυτή έχει πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας (90%-95%) προσφέροντας ανακούφιση από τον πόνο, ενώ επιτρέπει την σταδιακή επιστροφή του ασθενούς σε μία καθημερινότητα λειτουργική ήδη από την πρώτη εβδομάδα μετά το χειρουργείο.
Γιατί είναι απαραίτητη η φυσικοθεραπεία μετά την ανάστροφη αρθροπλαστική ώμου;
Η φυσικοθεραπεία είναι ένα από τα σημαντικότερα στάδια μετά από αυτή την επέμβαση, καθώς ο ώμος λειτουργεί πλέον με διαφορετική μηχανική και χρειάζεται εκ νέου εκπαίδευση. Ο δελτοειδής μυς, που μετά την επέμβαση αναλαμβάνει το κύριο έργο της ανύψωσης και κίνησης του άνω άκρου, πρέπει να ενδυναμωθεί και να μάθει να λειτουργεί σωστά. Ταυτόχρονα, οι μύες που σταθεροποιούν την ωμοπλάτη πρέπει να συνεργαστούν αρμονικά, ώστε η νέα άρθρωση να είναι σταθερή και ασφαλής. Η φυσικοθεραπεία, η οποία είναι εξατομικευμένη για κάθε χειρουργημένο ασθενή, μειώνει τον πόνο, προλαμβάνει τη δυσκαμψία, επαναφέρει το εύρος κίνησης του άνω άκρου και επιτρέπει στον ασθενή να ξαναχρησιμοποιεί τον ώμο του με ασφάλεια και αυτοπεποίθηση στην καθημερινότητά του.
Η αρχική φάση της αποκατάστασης
Η φυσικοθεραπεία ξεκινά από τις πρώτες ημέρες μετά από την ανάστροφη αρθροπλαστική του ώμου και στόχος αυτής της πρώτης φάσης είναι η προστασία του χειρουργημένου ώμου και η διατήρηση της κινητικότητας. Ο ασθενής φοράει ειδικό φάκελο ανάρτησης ως προστασία, που κρατά τον ώμο σε θέση ηρεμίας και αποτρέπει ακούσιες ή καταπονητικές κινήσεις που θα μπορούσαν να τραυματίσουν την άρθρωση. Ο φυσικοθεραπευτής εκτελεί ήπιες, παθητικές κινήσεις για να αποφευχθεί η δυσκαμψία και να διατηρηθεί η ευλυγισία της άρθρωσης. Παράλληλα, ο ασθενής ξεκινά να κινεί τα δάχτυλα, τον καρπό και τον αγκώνα. Σε αυτό το στάδιο δίνεται έμφαση και σε πρακτικές οδηγίες για καθημερινές κινήσεις αυτοεξυπηρέτησης, όπως πως να ντύνεται, πώς να κοιμάται πιο άνετα και πώς να κάνει μπάνιο με ασφάλεια.
Η μετάβαση στην ενεργητική κίνηση
Μετέπειτα και πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του θεράποντος χειρουργού, ξεκινά η ενεργητική φάση της αποκατάστασης. Σε αυτό το στάδιο, η φυσικοθεραπεία επικεντρώνεται στην ενδυνάμωση του δελτοειδούς, που έχει πλέον τον πρωταγωνιστικό ρόλο στις κινήσεις του ώμου, και στη σταθεροποίηση της ωμοπλάτης. Αυτό εξασφαλίζει ότι η νέα άρθρωση λειτουργεί με ασφάλεια και σταθερότητα, προλαμβάνει λανθασμένα κινητικά πρότυπα και υποστηρίζει την πλήρη αποκατάσταση.
Η προχωρημένη αποκατάσταση και η επιστροφή στις δραστηριότητες
Μετά τρεις ή τέσσερις εβδομάδες περίπου, το πρόγραμμα φυσικοθεραπείας γίνεται πιο δυναμικό. Στόχος είναι να αυξηθεί η δύναμη, η σταθερότητα και η αντοχή του ώμου όπου κατά την φυσικοθεραπεία χρησιμοποιούνται ελαστικοί ιμάντες και μικρά βάρη. Σε ασθενείς που επιθυμούν να επιστρέψουν σε ελαφριά αθλήματα ή χειρωνακτικές εργασίες, η αποκατάσταση προσαρμόζεται ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους. Η εκπαίδευση περιλαμβάνει επίσης εργονομικές οδηγίες για την αποφυγή τραυματισμών και υπερφόρτωσης της άρθρωσης.
Η ψυχολογική διάσταση της φυσικοθεραπείας
Πέρα από τη σωματική αποκατάσταση, η φυσικοθεραπεία βοηθά και στην ψυχολογική ενδυνάμωση του ασθενούς. Πολλοί ασθενείς έχουν περάσει μήνες ή και χρόνια με περιορισμένη χρήση του χεριού τους, αποφεύγοντας κινήσεις από φόβο μην αισθανθούν πόνο. Κατά τη διάρκεια της αποκατάστασης, μαθαίνουν ξανά να εμπιστεύονται το σώμα τους, να κινούν το χέρι τους χωρίς άγχος και να επιστρέφουν σε δραστηριότητες που τους δίνουν χαρά και ανεξαρτησία.
Συνοψίζοντας, η ανάστροφη ολική αρθροπλαστική ώμου προσφέρει άμεση ανακούφιση από τον πόνο και αποκατάσταση της λειτουργικότητας σε περιπτώσεις ,όπου άλλες λύσεις δεν είναι εφικτές. Όμως, η επιτυχία της επέμβασης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σωστή και συστηματική φυσικοθεραπεία. Μέσα από ένα οργανωμένο και προσωποποιημένο πρόγραμμα, ο ασθενής μαθαίνει να χρησιμοποιεί ξανά τον ώμο του, να αποκτά ξανά τη δύναμή του και να είναι πλήρως λειτουργικός. Με υπομονή και συνεργασία με τον φυσικοθεραπευτή και τον ορθοπαιδικό χειρουργό, οι περισσότεροι ασθενείς επιστρέφουν σε μια ζωή χωρίς πόνο και με πλήρη ανεξαρτησία.
Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Άνω Άκρου, Δρ. Παναγιώτης Πάντος, διαθέτει πολυετή εμπειρία στις σύγχρονες τεχνικές αρθροπλαστικής ώμου, συμπεριλαμβανομένης της ανάστροφης ολικής αρθροπλαστικής. Έτσι, είναι σε θέση να παρέχει σε κάθε ασθενή ολοκληρωμένη φροντίδα και καθοδήγηση για τη μετεγχειρητική αποκατάσταση.
