Η θλάση τρικεφάλου μυός αποτελεί έναν από τους λιγότερο συχνούς αλλά ιδιαίτερα επώδυνους τραυματισμούς του άνω άκρου, επηρεάζοντας την ικανότητα έκτασης του αγκώνα και τη συνολική λειτουργικότητα του χεριού. Πρόκειται για τραυματισμό του τρικεφάλου βραχιονίου μυός, ο οποίος βρίσκεται στο πίσω μέρος του βραχίονα και είναι υπεύθυνος για την έκταση του αγκώνα και, σε μικρότερο βαθμό, για τη σταθεροποίηση της ωμοπλάτης.
Τι είναι η θλάση τρικεφάλου και πώς προκύπτει;
Η μυϊκή θλάση αποτελεί τον πιο συχνό τραυματισμό σε αθλητές, αλλά μπορεί να συμβεί και κατά τη διάρκεια καθημερινών δραστηριοτήτων, όταν πραγματοποιείται απότομη κίνηση ή υπερβολική καταπόνηση συγκεκριμένης μυϊκής ομάδας. Αυτό ισχύει και για τη θλάση τρικεφάλου, καθώς η υπερφόρτωση ή ξαφνική κίνηση του άνω άκρου μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό του μυός. Η θλάση τρικεφάλου εμφανίζεται όταν οι μυϊκές ίνες υπερφορτίζονται ή διατείνονται υπερβολικά, συνήθως λόγω απότομης κίνησης, άρσης μεγάλου βάρους ή άμεσης πλήξης στον μυ. Αθλητές που ασχολούνται με αθλήματα ρίψεων, άρσης βαρών ή πολεμικών τεχνών κινδυνεύουν περισσότερο, αλλά η θλάση μπορεί να εμφανιστεί και σε καθημερινές δραστηριότητες, όπως το ανέβασμα βαριών αντικειμένων ή απότομες κινήσεις χειρός.
Συνήθως η θλάση διακρίνεται σε τρεις βαθμούς:
- Θλάση 1ου βαθμού: αντιστοιχεί στο λεγόμενο «σφίξιμο» ή «τράβηγμα» μυός χωρίς ρήξη. Συνήθως εμφανίζεται ήπιος, βαθύς πόνος που επιδεινώνεται σταδιακά, χωρίς να εμποδίζει σημαντικά τις καθημερινές δραστηριότητες.
- Θλάση 2ου βαθμού: μερική ρήξη μυϊκών ινών, με έντονο πόνο και δυσκολία στη συνέχιση της δραστηριότητας.
- Θλάση 3ου βαθμού: πλήρης ρήξη όλων των μυϊκών ινών σε όλο το πάχος του μυός με οξύ, ισχυρό πόνο και ανάγκη άμεσης διακοπής δραστηριότητας και ιατρική αξιολόγηση.
Συμπτώματα που προκαλεί η θλάση τρικεφάλου μυός
Η ένταση του πόνου εξαρτάται από το μέγεθος της βλάβης. Στις ήπιες θλάσεις (1ου βαθμού) χωρίς ρήξη μυϊκών ινών, ο πόνος είναι αμβλύς και μπορεί αρχικά να επιτρέπει τη δραστηριότητα, όμως σταδιακά επιδεινώνεται.
Αντίθετα, σε μερική ή πλήρη ρήξη (2ου και 3ου βαθμού), ο πόνος είναι απότομος και έντονος, με τον ασθενή να σταματά άμεσα την κίνηση λόγω αδυναμίας σωστής φόρτισης του άκρου.
Έτσι, όταν προκληθεί μια θλάση τρικεφάλου μυός, ο ασθενής μπορεί να αισθανθεί ξαφνικό πόνο στο πίσω μέρος του βραχίονα κατά την έκταση του αγκώνα, απώλεια δύναμης και δυσκολία στην ανύψωση ή στήριξη αντικειμένων. Σε σοβαρές περιπτώσεις υπάρχει ορατή παραμόρφωση ή μελανιά.
Διάγνωση και ιατρική αξιολόγηση της θλάσης τρικεφάλου
Για την επιβεβαίωση της θλάσης τρικεφάλου, απαιτείται λήψη αναλυτικού ιατρικού ιστορικού και κλινική εξέταση. Ο ορθοπεδικός χειρουργός αξιολογεί τα συμπτώματα, το είδος της δραστηριότητας που προκάλεσε τον τραυματισμό και τη σοβαρότητα της βλάβης.
Αρχικά, διενεργείται υπερηχογράφημα για την πρώιμη ανίχνευση μυϊκής βλάβης και πιθανής παρουσίας αιματώματος, ιδιαίτερα χρήσιμο σε ήπιες και μέτριες θλάσεις. Σε αθλητές υψηλού επιπέδου συστήνεται άμεση μαγνητική τομογραφία (MRI), ώστε να καθοριστεί με ακρίβεια η έκταση της μυϊκής θλάσης και να επιλεγεί το πλέον κατάλληλο θεραπευτικό πρωτόκολλο.
Συντηρητική αντιμετώπιση της θλάσης τρικεφάλου
Στις περισσότερες περιπτώσεις ήπιας ή μέσης βαρύτητας, η θλάση τρικεφάλου αντιμετωπίζεται συντηρητικά. Αρχικά εφαρμόζεται το πρωτόκολλο R.I.C.E. (Rest – Ice – Compression – Elevation), δηλαδή ανάπαυση, εφαρμογή πάγου 15-20 λεπτά, αρκετές φορές την ημέρα, για μείωση του πόνου και της φλεγμονής, περίδεση για τον περιορισμό του οιδήματος και ανύψωση του άνω άκρου.
Η φαρμακευτική αγωγή με αντιφλεγμονώδη ή παυσίπονα μπορεί να χορηγηθούν από τον γιατρό. Παρατεταμένη ακινησία δεν συνιστάται, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκή ατροφία. Αντίθετα, η προοδευτική κινητοποίηση με ασκήσεις αποκατάστασης υπό την καθοδήγηση φυσικοθεραπευτή είναι απαραίτητη για την επαναφορά της δύναμης και της ευλυγισίας του τρικεφάλου.
Ρόλος της φυσικοθεραπείας και τεχνικές αποκατάστασης θλάσης
Η φυσικοθεραπεία αποτελεί θεμέλιο λίθο στην αποκατάσταση, όταν υπάρχει θλάση τρικεφάλου. Στα πρώιμα στάδια εφαρμόζονται ήπια κινησιοθεραπεία, τεχνικές αποσυμφόρησης, manual therapy και διατάσεις μόνο εφόσον δεν προκαλούν πόνο. Ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει θεραπείες όπως:
- θεραπευτικό υπέρηχο, laser και ηλεκτροθεραπεία για μείωση του πόνου και επιτάχυνση της επούλωσης
- τεχνικές μάλαξης για βελτίωση της αιμάτωσης
- σταδιακή ενδυνάμωση με ασκήσεις αντίστασης, προσαρμοσμένες στη βαρύτητα της θλάσης
Η συνέπεια στο πρόγραμμα της φυσικοθεραπείας θα μειώσει τον κίνδυνο μόνιμης δυσλειτουργίας, θα επιταχύνει την επούλωση και θα επιτρέψει τηνασφαλή επανένταξη στις αθλητικές και καθημερινές δραστηριότητες.
Χειρουργική αντιμετώπιση θλάσης τρικεφάλου
Όταν η θλάση τρικεφάλου είναι τρίτου βαθμού με πλήρη ρήξη ή συνοδεύεται από αποκόλληση του τένοντα από το οστό, τότε μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική αποκατάσταση τρικεφάλου. Η επέμβαση στοχεύει στην επανασύνδεση των μυϊκών ινών ή του τένοντα, και ακολουθείται από μια περίοδο αποκατάστασης με προσεκτική φυσικοθεραπευτική καθοδήγηση, που περιλαμβάνει σταδιακή κινητοποίηση και ενδυνάμωση του μυός.
Η χειρουργική αποκατάσταση έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας ,όταν γίνεται άμεσα μετά τον τραυματισμό, ενώ καθυστερήσεις μπορεί να οδηγήσουν σε μειωμένη μυϊκή λειτουργία και ατροφία.
Διατροφή και ενυδάτωση για επιτάχυνση της επούλωσης
Η σωστή διατροφή αποτελεί σημαντικό σύμμαχο στην επούλωση της θλάσης τρικεφάλου. Η πρόσληψη επαρκούς πρωτεΐνης για αναδόμηση των μυϊκών ινών, βιταμίνης C και ψευδαργύρου για την υποστήριξη της επούλωσης και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων για αντιφλεγμονώδη δράση.
Επίσης, η επαρκής ενυδάτωση συμβάλλει στη διατήρηση της ελαστικότητας των μυών και στην πρόληψη νέων τραυματισμών.
Επιστροφή στη δραστηριότητα και πρόληψη υποτροπών
Η επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες ή στη βαριά χειρωνακτική εργασία πρέπει να γίνεται σταδιακά. Ο ασθενής πρέπει να ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος της μυϊκής δύναμης του υγιούς χεριού, πριν επανέλθει πλήρως. Η πρόληψη υποτροπών επιτυγχάνεται με:
- σωστή προθέρμανση, πριν από κάθε άσκηση
- διατάσεις πριν και μετά την προπόνηση
- ενδυνάμωση των μυών του άνω άκρου
- αποφυγή απότομης αύξησης φορτίου κατά την άσκηση.
Γενικά, η θλάση τρικεφάλου είναι ένας τραυματισμός που, αν αντιμετωπιστεί άμεσα και σωστά, έχει πολύ καλή πρόγνωση. Η συνεργασία μεταξύ ιατρού, φυσικοθεραπευτή και ασθενούς είναι καθοριστική. Η εξατομικευμένη θεραπεία, η σωστή αποκατάσταση και η σταδιακή επάνοδος στις δραστηριότητες αποτελούν τα κλειδιά για την πλήρη αποκατάσταση. Με την κατάλληλη φροντίδα, οι περισσότεροι ασθενείς επανέρχονται στις καθημερινές δραστηριότητες και τον αθλητισμό χωρίς περιορισμούς.
Εάν εμφανίζετε επίπονο πόνο στο χέρι που επιμένει ή μειωμένη δύναμη, ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Άνω Άκρου Δρ. Παναγιώτης Πάντος μπορεί να αξιολογήσει την κατάσταση και να προτείνει το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο, είτε συντηρητικό είτε χειρουργικό, ανάλογα με τη σοβαρότητα της θλάσης.
