Ρήξη Τένοντα Ώμου

Η ρήξη τένοντα στον ώμο αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες πόνου στην περιοχή και περιορισμού της κίνησης του χεριού. Οι τένοντες οι οποίοι υφίστανται συχνότερα ρήξη, είναι αυτοί που ανήκουν στο λεγόμενο στροφικό πέταλο του ώμου.

Το στροφικό πέταλο του ώμου αποτελείται από τέσσερις τένοντες που καλύπτουν το οστό της βραχιόνιας κεφαλής του ώμου, σχηματίζοντας μια δομή που μοιάζει με πέταλο. Αυτοί οι τένοντες είναι ο υπερακάνθιος, ο υπακάνθιος, ο ελάσσων στρογγύλος και ο υποπλάτιος.

Προστίθεται επίσης και ένας πέμπτος τένοντας, η μακρά κεφαλή του δικέφαλου βραχιονίου, ο οποίος βρίσκεται πολύ κοντά στους υπόλοιπους τέσσερις.

Ως ρήξη του στροφικού πετάλου του ώμου ορίζεται η μερική ή πλήρης ρήξη ενός ή περισσότερων εκ των παραπάνω τενόντων, των στροφέων μυών της άρθρωσης του ώμου.

Από τους τένοντες αυτούς, ο υπερακάνθιος είναι εκείνος ο οποίος υφίσταται συχνότερα ρήξη.

Οι τέσσερις τένοντες που αποτελούν το στροφικό πέταλο του ώμου έχουν ως κύριο ρόλο την υποστήριξη των κινήσεων του χεριού, καθώς επιτρέπουν την ανύψωση και την απομάκρυνση του χεριού από τον κορμό, καθώς και τη στροφή του.

Αυτές οι λειτουργίες είναι σημαντικές για πολλές καθημερινές δραστηριότητες. Εάν ένας από αυτούς τους τένοντες τραυματιστεί ή φθαρεί, τότε η κίνηση του ώμου θα επηρεαστεί, περιορίζοντας την ικανότητα να εκτελείται κάποια από αυτές τις βασικές κινήσεις.

Η ρήξη τένοντα στον ώμο, είναι αποτέλεσμα είτε μακροχρόνιας εκφύλισης και πολλαπλών μικροτραυματισμών, είτε αποτέλεσμα οξείας κάκωσης και μπορεί να έχει σημαντικές συνέπειες για την άρθρωση του ώμου, όπως περιορισμό του εύρους κίνησης ή αρθρίτιδα του ώμου.

Ανάλογα με την αιτία της ρήξης, επιλέγεται και η κατάλληλη θεραπεία, η οποία μπορεί να είναι είτε συντηρητική για τις εκφυλιστικές ρήξεις, είτε χειρουργική για τις τραυματικές.

Συχνά, η ρήξη είναι αποτέλεσμα του συνδρόμου υπακρωμιακής προστριβής.

Ο ρόλος του στροφικού πετάλου είναι η επικέντρωση της κεφαλής του βραχιονίου στην άρθρωση του ώμου, όπως επίσης και η συμμετοχή των τενόντων στην απαγωγή, έσω και έξω στροφή του ώμου.

Αποτέλεσμα της ρήξης των τενόντων είναι η μετατόπιση της κεφαλής του βραχιονίου προς τα πάνω, φαινόμενο που περιορίζει ακόμα περισσότερο την κινητικότητα του ώμου.

Η ρήξη τένοντα στον ώμο, παρουσιάζεται σχετικά συχνά, σε ποσοστό πάνω από 25% στην ηλικία των 50 ετών και πάνω από 50% σε ηλικία των 70. Στους άνδρες εμφανίζεται συχνότερα από τις γυναίκες και συχνότερα στο ισχυρότερο άνω άκρο.

Οι κύριες περιπτώσεις ρήξεων ώμου είναι:

Τραυματικές ρήξεις

Αποτελούν τις πιο συχνές ρήξεις και προκαλούνται συνήθως μετά από πτώση ή απότομη άρση βάρους. Πολλές φορές συνυπάρχουν και με άλλες κακώσεις του ώμου, όπως τραυματικό εξάρθρημα ώμου.

Εκφυλιστικές ρήξεις

Οι ρήξεις αυτές συμβαίνουν, ως αποτέλεσμα μιας μακροχρόνιας εκφυλιστικής διεργασίας όπως για παράδειγμα στα πλαίσια του συνδρόμου υπακρωμιακής προστριβής. Επίσης, τις συναντάμε περισσότερο συχνά στο κυρίαρχο χέρι.

Οι παράγοντες που προδιαθέτουν τις ρήξεις αυτές είναι:

• Μειωμένη αιμάτωση των ιστών: Με την αύξηση της ηλικίας, η αιμάτωση του πετάλου μειώνεται, μαζί με την ικανότητά του για επούλωση. Έτσι, ένας μικροτραυματισμός μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε ρήξη.
• Επαναλαμβανόμενες μικροκακώσεις: Οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις σε αθλήματα ή χειρωνακτικές εργασίες, μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές μικροφθορές.

Μεικτές ρήξεις

Στην περίπτωση των μεικτών ρήξεων, οι ασθενείς παρουσιάζουν εκφυλιστικές ρήξεις συνήθως χωρίς έντονα συμπτώματα, έπειτα από πτώση ή τραυματισμό. Όσο η ρήξη μεγαλώνει, τα συμπτώματα επιδεινώνονται.

Ανάλογα με το μέγεθος της βλάβης των τενόντων οι ρήξεις διακρίνονται σε

• Μερικού πάχους ρήξεις
• Ολικού πάχους/Πλήρεις ρήξεις
• Μαζικές εκτεταμένες ρήξεις

Το μέγεθος της ρήξης είναι αυτό που καθορίζει και την θεραπεία της.

Οι μικρές, μερικού πάχους ρήξεις του στροφικού πετάλου μπορεί να είναι και ασυμπτωματικές ή να προκαλούν συμπτώματα μόνο για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Μεγαλύτερου μεγέθους ρήξεις είναι συνήθως επώδυνες ενώ συχνά συνοδεύονται και από περιορισμό στην κινητικότητα του Άνω Άκρου.

Ο πόνος εντοπίζεται αρχικά στην πρόσθια επιφάνεια του ώμου, συχνά όμως επεκτείνεται στην περιοχή της ωμοπλάτης ή και στους μυς του βραχίονα. Ιδιαίτερα συχνός είναι επίσης ο πόνος στην ηρεμία ή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Κατά την κλινική εξέταση διαπιστώνεται πόνος κατά την ανύψωση του Άνω Άκρου με αντίσταση και σε κινήσεις στροφής, όπως και ελάττωση της δύναμης του Άνω Άκρου.

Η λήψη του ιστορικού και η λεπτομερής κλινική εξέταση αποτελούν βασικούς πυλώνες στη διαγνωστική διαδικασία. Η κλασική ακτινολογική απεικόνιση, το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία (MRI) είναι απαραίτητα εργαλεία για την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό της ρήξης.

Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας για την αντιμετώπιση της πάθησης είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς μπορεί να καθορίσει την μετέπειτα ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Εξίσου κρίσιμη είναι η επιλογή ενός έμπειρου ορθοπεδικού χειρουργού, ο οποίος θα διαθέτει την τεχνογνωσία και την εμπειρία να προσαρμόσει τη θεραπεία στις ατομικές ανάγκες του ασθενούς, εξασφαλίζοντας έτσι τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.

Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν χειρουργικές και μη, αγωγές.

Συντηρητική αντιμετώπιση

Περίπου οι μισοί ασθενείς που υποβάλλονται σε συντηρητική θεραπεία ανακουφίζονται από τον πόνο και βελτιώνουν την κινητικότητά τους. Ωστόσο, συνήθως η μυϊκή δύναμη δεν αποκαθίσταται πλήρως χωρίς χειρουργική επέμβαση.

Αν η χειρουργική αντιμετώπιση αποφεύγεται για παρατεταμένο διάστημα, το μέγεθος της ρήξης μπορεί να αυξηθεί, οδηγώντας σε ατροφία των μυών και εκφύλιση των τενόντων, κάτι που καθιστά την αρθροσκοπική συρραφή και την επακόλουθη αποκατάσταση δύσκολη ή ακόμα και αδύνατη.

Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει:

• Ανάπαυση και μείωση των δραστηριοτήτων που γίνονται πάνω από το επίπεδο του ώμου
• Αποφυγή δραστηριοτήτων που προκαλούν πόνο
• Χρήση παυσίπονων και μη στεροειδών ή αντιφλεγμονωδών φαρμάκων
• Φυσικοθεραπεία και μυική ενδυνάμωση
• Εγχύσεις κορτιζόνης στην άρθρωση, συνήθως στα σημεία με τον πιο έντονο πόνο.

Ο Ορθοπαιδικός-Χειρουργός Ώμου έχει τη δυνατότητα με τη βοήθεια αρθροσκοπικών τεχνικών να επανορθώσει τη ρήξη και να αποκαταστήσει τη λειτουργικότητα του ώμου και ολόκληρου του Άνω Άκρου.

Τα μεγάλα πλεονεκτήματα των αρθροσκοπικών τεχνικών είναι ότι, μπορούν να εκτιμήσουν το ακριβές μέγεθος της βλάβης, προκαλούν ελάχιστο τραύμα στους πέριξ ιστούς, επιτρέπουν το συνολικό έλεγχο της άρθρωσης για πιθανές συνοδές κακώσεις και συνοδεύονται από σημαντικά χαμηλότερο μετεγχειρητικό πόνο σε σχέση με τις ανοικτές τεχνικές.

Η χειρουργική αποκατάσταση μίας ολικού πάχους ρήξης του στροφικού πετάλου, δεν επιτρέπεται να καθυστερεί, διότι οι συνέπειες στην λειτουργικότητα του ώμου μετά από μια λανθασμένη αντιμετώπιση, είναι εξαιρετικά αρνητικές και κυρίως μη αναστρέψιμες.

Αρθροσκοπική Συρραφή της Ρήξης

Όταν οι συντηρητικές μέθοδοι αδυνατούν να μειώσουν τον πόνο ή να επαναφέρουν την λειτουργικότητα, η σύγχρονη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της ρήξης τένοντα είναι η αρθροσκόπηση του ώμου.

Η αρθροσκόπηση ώμου είναι μία ελάχιστα επεμβατική τεχνική που επιτρέπει την καλύτερη και πιο ευέλικτη διάγνωση και θεραπεία, χωρίς να τραυματίζεται η άρθρωση. Χρησιμοποιώντας μία μικροσκοπική κάμερα και ειδικά εργαλεία, ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός μπορεί να επανατοποθετήσει ή να συρράψει τον τραυματισμένο τένοντα στη σωστή ανατομική του θέση.

Η συρραφή και η επανατοποθέτηση γίνονται χρησιμοποιώντας ειδικά σχεδιασμένα εμφυτεύματα και βιοαπορροφήσιμα υλικά. Επιπλέον, υπάρχει δυνατότητα έγχυσης βλαστοκυττάρων στην άρθρωση για επιτάχυνση της επούλωσης.

Η διαδικασία δεν απαιτεί νοσηλεία και ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του την ίδια ημέρα, λίγες ώρες μετά την επέμβαση. Η αρθροσκόπηση προστατεύει τους ιστούς και δεν προκαλεί τραυματισμούς στους μύες ή μεγάλες τομές, γεγονός που ελαχιστοποιεί την ανάγκη για περίθαλψη.

Ανάστροφη Αρθροπλαστική Ώμου

Η Ανάστροφη Αρθροπλαστική Ώμου, συστήνεται συνήθως σε ρήξεις που δεν επιδιορθώνονται και μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και σε αρθρίτιδα ώμου.

Αυτή η χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει την αντικατάσταση της φυσικής άρθρωσης με μια τεχνητή πρόθεση, αντιστρέφοντας την φυσιολογική ανατομία του ώμου. Έτσι, η κίνηση του ώμου δεν εξαρτάται από το τενόντιο πέταλο, ενώ δημιουργείτε μια σταθερή και λειτουργική άρθρωση.

Ο Παναγιώτης Πάντος, εξειδικευμένος Ορθοπεδικός Χειρουργός Άνω Άκρου και Αθλητίατρος, έχει περισσότερα από 15 έτη εμπειρίας αποκλειστικά ως χειρουργός άνω άκρου. Είναι Διευθυντής του τμήματος Άνω Άκρου στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, όπου αντιμετωπίζει με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα ολόκληρο το φάσμα των παθήσεων του ώμου και του άνω άκρου, αξιοποιώντας τον άρτιο ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό που παρέχει το σύγχρονο νοσοκομειακό περιβάλλον.

Προτεραιότητα αποτελεί πάντα η διασφάλιση της φροντίδας των ασθενών μέσω της επιλογής των κατάλληλων ελάχιστα επεμβατικών λύσεων απόλυτα προσαρμοσμένων στις ξεχωριστές ανάγκες κάθε ασθενή.

Ποια άτομα πάσχουν συνήθως από ρήξη τένοντα ώμου;

Οι ασθενείς που πάσχουν από ρήξη τένοντα ώμου είναι εκείνοι μεγαλύτερης ηλικίας, καθώς με την πάροδο του χρόνου προκαλείται φθορά. Όμως δεν αποκλείονται και οι νεαρότερες ηλικίες, οι αθλητές (μπάσκετ, κολύμβηση, τένις, βόλεϊ και άλλα) και όσοι κάνουν επαναλαμβανόμενες κινήσεις πάνω από το ύψος του ώμου, όπως μαραγκοί, ζωγράφοι, κομμωτές και άλλα.

Μπορώ να κάνω κάτι για να αποφύγω τη ρήξη τένοντα ώμου;

Αν θέλετε να ενισχύσετε την πρόληψη μελλοντικού τραυματισμού, μπορείτε να κάνετε καθημερινές ασκήσεις ενδυνάμωσης, αφού συμβουλευτείτε το γιατρό σας σχετικά με το πρόγραμμα.

Το χειρουργείο ώμου μπορεί να γίνει μόνο αρθροσκοπικά ή και ανοικτά;

Η ρήξη στροφικού πετάλου συνήθως αντιμετωπίζεται αρθροσκοπικά. Ανοικτό χειρουργείο γίνεται όταν υπάρχει ανάγκη θεραπείας και άλλων σημείων, όπως τραυματισμός δελτοειδούς μυός, κάταγμα ακρωμίου και άλλα.