Το νεύρωμα Morton αποτελεί μια μορφή συμπιεστικής νευροπάθειας του δακτυλικού νεύρου στο μπροστινό τμήμα του ποδιού. Η συγκεκριμένη πάθηση συνιστά το πιο συχνό σε εμφάνιση σύνδρομο παγίδευσης νεύρου στα κάτω άκρα. Η παγίδευση του κοινού πελματικού δακτυλικού νεύρου γίνεται στο σημείο των κεφαλών των μεταταρσίων αμέσως πριν πραγματοποιηθεί διαχωρισμός τους στα κοινά δακτυλικά νεύρα. Στην πλειοψηφία του αναπτύσσεται ανάμεσα στην κεφαλή του 3ου και 4ου μετατάρσιου του ποδιού, δηλαδή μεταξύ του τρίτου και του τέταρτου δακτύλου, αν και μπορεί σπανιότερα να εμφανιστεί και ανάμεσα στο δεύτερο και το τρίτο δάκτυλο.
Ο όρος νεύρωμα περιγράφει κάποια μορφή όγκου του νευρικού ιστού. Ωστόσο, το νεύρωμα Morton, δεν αφορά πραγματικό νεύρωμα, καθώς δε γίνεται λόγος για ύπαρξη όγκου, αλλά συνιστά μια αντιδραστικής αιτίας διόγκωση του νεύρου, η οποία προκαλεί την ανάπτυξη ινώδους ιστού γύρω από αυτό.Το νεύρωμα Morton αφορά παγίδευση του νεύρου στα δάχτυλα των ποδιών εξαιτίας της άσκησης πίεσης, κάποιου τραύματος ή ερεθισμού. Η παγίδευση αυτή οδηγεί σε υπερανάπτυξη ινώδους ιστού μέσα και γύρω από το νεύρο. Αυτή η πάχυνση του ιστού μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα επίπεδα πόνου ή ενόχλησης στο μπροστινό μέρος του ποδιού και κατά συνέπεια να περιορίσει την ικανότητα εκτέλεσης ορισμένων δραστηριοτήτων.
Τα πόδια αποτελούνται από πολλά οστά, μύες και μαλακούς ιστούς όπως τένοντες και συνδέσμους. Επιπλέον, περιέχουν πλήθος νεύρων. Μια μεγάλη ομάδα νεύρων περιβάλλει τα μετατάρσια οστά των ποδιών. Περιστασιακά, οι ιστοί κοντά σε αυτά τα νεύρα παρουσιάζουν πάχυνση και σχηματίζουν μια ανάπτυξη που ονομάζεται νεύρωμα. Η συγκεκριμένη αιτία του νευρώματος του Morton είναι άγνωστη, αλλά η πάθηση συνήθως προκύπτει από συμπίεση και ερεθισμό του νεύρου. Η συμπίεση του νεύρου μπορεί να προκαλέσει οίδημα και κατά συνέπεια μη φυσιολογική ανάπτυξη ιστού μέσα και γύρω από το νεύρο.
Δραστηριότητες που ασκούν υψηλή πίεση στα πόδια, όπως το τρέξιμο ή η αναρρίχηση, μπορεί να ασκήσουν πίεση στους συνδέσμους του ποδιού και να προκαλέσουν πάχυνση του νεύρου. Ορισμένα αθλήματα που απαιτούν σφιχτά παπούτσια μπορεί να επιδεινώσουν την άσκηση πίεσης στο νεύρο, όπως το σκι ή το μπαλέτο. Παράλληλα, παραμορφώσεις του ποδιού, όπως ο βλαισός μέγας δάκτυλος, η πλατυποδία, η ψηλή καμάρα ή η απόκλιση των δακτύλων μπορεί να να οδηγήσουν σε αστάθεια και να ασκήσουν πίεση στο νεύρο. Αξίζει να σημειωθεί πως οι γυναίκες έχουν τέσσερις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν νεύρωμα Morton από τους άνδρες. Αυτό πιθανότατα σχετίζεται με τα υποδήματα, καθώς τα ψηλά τακούνια και τα στενά υποδήματα ασκούν μεγάλη πίεση στο μπροστινό τόξο του ποδιού, αυξάνοντας τον κίνδυνο ανάπτυξης της πάθησης.
Τυπικά, δεν υπάρχουν εξωτερικά σημάδια που υποδηλώνουν την ύπαρξη νευρώματος Morton, όπως κάποια εμφανής παραμόρφωση, αποχρωματισμός του δέρματος, σημάδι φλεγμονής ή περιορισμός της κίνησης. Τα πιο κοινά συμπτώματα της πάθησης περιλαμβάνουν την εκδήλωση έντονου πόνου μεταξύ της βάσης του τρίτου και του τέταρτου δακτύλου. Παράλληλα, μπορεί να εκδηλωθεί αίσθημα καψίματος, μουδιάσματος ή δυσαισθησίας στην περιοχή ανάμεσα στα δάκτυλα του ποδιού.
Τα ακατάλληλα υποδήματα όπως τα στενά παπούτσια επιδεινώνουν τα συμπτώματα, ενώ ο πόνος αυξάνεται κατά τη διάρκεια επίπονων δραστηριοτήτων. Η πάθηση, αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα κι αποτελεσματικά, μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη των νεύρων.
Το νεύρωμα Morton διαγιγνώσκεται μέσω ενδελεχούς φυσικής εξέτασης και λήψης του ιστορικού του ασθενούς. Η φυσική εξέταση περιλαμβάνει ψηλάφηση του μεσοδακτύλιου χώρου και δοκιμασίες συμπίεσης του νεύρου (σημείο Mulder), καθώς η άμεση πίεση μεταξύ των κεφαλών του μεταταρσίου πιθανότατα θα αναπαράγει τα συμπτώματα. Η κυκλοφορία και η αίσθητικότητα θα πρέπει επίσης να αξιολογούνται.
Ο ασθενής καλείται να πραγματοποιήσει περιγραφή του πόνου στο μπροστινό μέρος του ποδιού και της εμφάνισής του, επισημαίνοντας τυχόν επιβαρυντικούς και ανακουφιστικούς παράγοντες. Έπειτα, ακολουθεί η πραγματοποίηση απεικονιστικών εξετάσεων όπως ακτινογραφία, υπερηχογράφημα και μαγνητική τορμογραφία με σκιαγραφικό, ώστε να εντοπιστεί το σημείο διόγκωσης του νεύρου στην περιοχή ανάμεσα στις κεφαλές των μεταταρσίων.
Η αρχική αντιμετώπιση για το νεύρωμα Morton περιλαμβάνει συντηρητική θεραπεία. Αρχικά, συνιστάται τροποποίηση των υποδημάτων και τοποθέτηση προσαρμοσμένων πάτων και επιθεμάτων μεταταρσίου στα παπούτσια. Προτείνεται η αποφυγή των ψηλοτάκουνων υποδημάτων και των στενών παπουτσιών, ενώ συνιστάται η επιλογή πιο ευρύχωρων παπουτσιών με χαμηλότερα τακούνια και απαλή σόλα. Αυτό επιτρέπει τη μείωση της πίεσης στο νεύρο.
Οι ειδικοί πάτοι και τα επιθέματα μεταταρσίων βοηθούν στην ανακούφιση του ερεθισμού αλλάζοντας τη θέση των δυνάμεων στο μπροστινό μέρος του ποδιού γεγονός που μειώνει την πίεση στο νεύρωμα. Ανακούφιση των συμπτωμάτων επιτυγχάνεται επίσης με τη χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων και την έγχυση κορτικοστεροειδών. Οι εγχύσεις κορτικοστεροειδών μπορούν να μειώσουν το πρήξιμο και τη φλεγμονή του νεύρου, επιτυγχάνοντας ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Αν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει να ανακουφίσει τα συμπτώματα, σειρά έχει η χειρουργική αντιμετώπιση. Η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω δύο επεμβάσεων, την αφαίρεση του νεύρου (νευρεκτομή) και την αποσυμπίεση. Εάν η ανάπτυξη έχει αυξηθεί σε σημαντικά μήκη ή προκαλεί σημαντική νευρική βλάβη, μπορεί να χρειαστεί αφαίρεση του νευρώματος και των γύρω νεύρων με ραχιαία ή πελματιαία προσπέλαση.
Η χειρουργική τεχνική της αποσυμπίεσης πραγματοποιείται με την απελευθέρωση άλλων κοντινών ιστών γύρω από το νεύρο προκειμένου αυτό να αποσυμπιεστεί. Η αποσυμπίεση μπορεί να πραγματοποιηθεί με την ελάχιστα επεμβατική τεχνική της διαδερμικής χειρουργικής υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο με την χρήση ειδικών εργαλείων. Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται μέσα από μικροσκοπικές οπές υπό τοπική αναισθησία και μέθη, επιτρέποντας τη διατήρηση του νεύρου και κατά συνέπεια την ταχύτερη ανάρρωση του ασθενούς.